Vlaamse Regering zet uitvoeringsplan Leidingstraat Antwerpen-Ruhr stop na extra onderzoek. Diest reageert opgelucht

 De veelbesproken Leidingstraat, de ondergrondse pijpleiding van de haven van Antwerpen naar het Ruhr-gebied in Duitsland komt er voorlopig niet. Dat heeft de Vlaamse regering vandaag bekend gemaakt. Goed nieuws voor de stad Diest, die een negatief advies gaf omdat een van de drie mogelijke tracés van de Leidingstraat door natuur- en landbouwgebied in deelgemeentes Schaffen en Deurne zou lopen. Het gaat dus wel over een voorlopige beslissing, want er kan een nieuw onderzoek komen. 

Lees hier het officiële persbericht van de Vlaamse Regering:

De Vlaamse Regering zet op voorstel van Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir het lopende gewestelijk ruimtelijke uitvoeringsplan voor de leidingstraat Antwerpen-Albertkanaal-Ruhr stop. Na de vele inspraakreacties en extra onderzoek is duidelijk dat het project grondig bijgestuurd zal moeten worden om (1) alle onteigeningen voor gebouwen te voorkomen, (2) natuurschade maximaal te voorkomen en (3) de leidingstraat volledig in te zetten voor de klimaat- en energietransitie richting minder fossiel. Omdat er echter nog te veel onduidelijkheid is over de concrete benutting van de leidingstraat door de industrie, komt er geen doorstart van het project tot wanneer de industrie via een ‘letter of intent’ formeel hun intenties, timing, beheer, financiële tussenkomst en flankerend beleid kenbaar maakt. 

In maart en april 2021 liep een publieke raadpleging over de startnota, de eerste stap in een GRUP (gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan). De Vlaamse overheid ontving tijdens deze raadpleging 55 adviezen, zo’n 4.300 inspraakreacties en verschillende petities, één daarvan met 6.000 handtekeningen. De verwachte impact op woningen en gebouwen vormde de grootste zorg. Veel reacties gingen over de plandoelstellingen die onvoldoende aansloten bij de klimaat- en energietransitie. Daarnaast waren er vragen bij de effecten op natuur- en bosgebieden, landbouw, landschap en erfgoed, de nood aan compensatie en bij de voorgestelde tracés. Het planteam is hiermee aan de slag gegaan en organiseerde rondetafels en gesprekken met experts uit de administratie, academische wereld en het middenveld. Op basis hiervan beslist de Vlaamse Regering om het lopende gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan voor de leidingstraat Antwerpen-Albertkanaal-Ruhr formeel stop te zetten.

Omdat er nog te veel onduidelijkheid is over de concrete benutting van de leidingstraat door de industrie, wil Demir pas overwegen over te gaan tot een doorstart wanneer de industriële partners die duidelijkheid verschaffen. Die bleef immers ook de voorbije maanden uit. Demir eist een convenant (Letter of Intent) met de industriële partners. Daarin moeten de industriële partners hun intenties en timing concretiseren voor het gebruik van de leidingstraat voor nieuwe leidingprojecten, voor het gebruik van leidingen in partnerschap en voor het beheer (privaat, publiek of gemengd), de financiering van de leidingstraat en het nodige flankerende beleid. 

In de oorspronkelijke startnota waren drie mogelijke tracés opgenomen. Uit ruimtelijk onderzoek van deze tracés werd intussen duidelijk dat het mogelijk is de impact op woningen, bedrijven, natuur en bos sterk te beperken door tracé-aanpassingen. Meer nog, mits grondige aanpassingen op het noordelijke en zuidelijke tracé zijn geen onteigeningen van woningen of bedrijfsgebouwen nodig. Bij het centrale tracé kan dat niet. Daarom sloot Demir dit tracé ook al volledig al uit. Er bleven dus nog maar twee trajecten over: een noordelijke en zuidelijke. De tracés waren daardoor sowieso niet langer gelegen op het grondgebied van Beringen, Dilsen-Stokkem, Hasselt, Leopoldsburg, Maaseik, Zandhoven. Desondanks heeft de regering geen enkele beslissing genomen dan het stopzetten van de procedure.

Demir is eveneens van mening dat de plandoelstelling herwerkt moest worden om te garanderen dat de leidingstraat bijdraagt aan de klimaatdoelstellingen en energietransitie van de bedrijven in de Antwerpse haven en het Economisch Netwerk Albertkanaal. Bedrijven schakelen over naar minder uitstoot van C02 en naar CO2-neutraliteit, naar het gebruik van hernieuwbare energie, waterstof en grondstoffen die niet koolstofhoudend zijn. De bedrijven zullen de komende jaren nood hebben aan nieuwe leidingen voor stoffen die een transitie naar een meer duurzame productie mogelijk maken. Dit zou maximaal verankerd moeten worden, ook in de letter of intent.

Na deze beslissing ligt het bal in de kamp van de industrie. De Vlaamse Regering zal pas overgaan tot een doorstart van het project op het moment dat de ‘letter of intent’ met de industrie afgesloten is. In tussentijd wordt gecommuniceerd met alle betrokkenen.